Ufudo sisilwanyana esirhubuluzayo ngokokulandelelana kosapho lwakwa  Testudines oluhlala emhlabeni. Kanye njengabazala balo abahlala emanzini,   ooqongqothwane bolwandle, amafudo bakhuselwe ngoqweqwe kwiintshaba zabo ezibazingelayo ezifuna ukuwabulala.    Ayacothoza xa ehamba, aze atye uhlaza. Uninzi lwawo mancinane kakhulu, kodwa ooqongqothwane bomhlaba bayakwazi ukuzolula amaxesha amaninzi atsho abemakhulu: laa aseGalapagos athandwa kakhulu. UDarwin wenza enye yeempazamo ezinqabileyo xa angazange aqonde okokuba ingaba isilwanyana ngasinye kwez sivela kwisiphi na isiqithi.   Kwathi kamva kwabonakala ngokucacileyo okokuba zinawo umahluko othile ngokweziqithi ezihlala kuzo ngokwahlukana kwazo. 

Ufudo Chersina angulata. ENtshona Koloni
Ufudo

Oofudo abahlalayo eMzantsi Afrika

Chersina
C. angulata
Geochelone
G. pardalis
Homopus
H. areolatus
H. boulengeri
H. femoralis
H. signatus
Kininyx
K. belliana
K. spekii
K. lobatsiana
K. natalensis
Psammobates
P. geometricus
P. tentorius
P. oculifer

Okunye ongakufunda ukongeza koko sele ukufundile tshintsha

  • Chambers, Paul. A sheltered life: the unexpected history of the giant tortoise. John Murray (Publishers), London. 2004. ISBN 0-7195-6528-6.
  • Gerlach, Justin. Giant tortoises of the Indian Ocean. Chimiara publishers, Frankfurt. 2004