Intsholongwane i-Zika

Umkhuhlane i-Zika (ekwaziwa njengesifo sentsholongwane i-Zika) isisigulo esibangelwa yintsholongwane i-Zika.[1] Kwiimeko ezininzi ayinazo iimpawu, kodwa xa zikhona zidla ngokuba ngaphakathi kwaye zingafana nomkhuhlane i-dengue.[1][2] Iimpawu zingaquka umkhuhlane, amehlo abomvu, ukuqaqanjelwa ngamalungu omzimba, intloko ebuhlungu, kwanerhashalala ye-maculopapular.[1][3][4] Iimpawu zithatha ngaphantsi kuneentsuku ezisixhenxe.[3] Akukabikho kufa kuxeliweyo ngexesha lokuqalisa kosuleleko.[2] Usuleleko lwayanyaniswa ne-Guillain–Barré syndrome (GBS).[2]

Intsholongwane i-Zika
Intsholongwane i-Zikairhashalala ngexesha lesifo esosulelayo se-Zika
Intsholongwane i-Zikairhashalala ngexesha lesifo esosulelayo se-Zika
irhashalala ngexesha lesifo esosulelayo se-Zika
Uhlelo nezibonelelo zangaphandle
ICD/CIM-10U06.9, code change from 21 December 2015 U06.9, code change from 21 December 2015
ICD/CIM-9066.3 066.3
DiseasesDB36480
MedlinePlus007666
MeSHD000071243

Umkhuhlane i-Zika idla ngokusasazeka ngenxa yokulunywa ziingcongconi zohlobo lweAedes.[3] Isenokubangelwa lulosuleleko lwezifo zesondo ezihanjiswa ngesondo ukusuka emntwini ukuya kumntu atshate naye kwaye zikwanokusasazwa kukutsalwa kw(ama)egazi.[5][3] Izifo ezosulelayo kubafazi abakhululweyo nazo zingalosulela usana kwaye oku kudityaniswa nokuphuma kwezisu kunye ne-microcephaly.[1][6] Uxilongo lungokuvavanya igazi, umchamo, okanye amathe ukuqonda ubukho bentsholongwane ye-Zika RNA xa umntu egula.[1][3]

Uthintelo luquka ukunciphisa ukulunywa ziingcongconi kwimimandla apho senzeka khona isifo kunye nokusetyenziswa ngokufanelekileyo kweekhondom.[3][5] Imizamo yokuthintela ukulunywa iquka ukusetyenziswa kwezigxothi-zinambuzane, ukugquma ubuninzi bomzimba ngesinxibo, iinethi zeengcongconi, kunye nokususa amanzi awomileyo apho zinokuzala khona ngokutsha iingcongconi.[1] Alukho olusebenzayo ugonyo.[3] Abasebenzi bezempilo bacebisa ukuba abafazi abakwimimandla echaphazelwa 2015–16 uqhambuko lwe-Zika bakhe bathi xhaa ngokumitha kwaye abafazi abamithiyo bangatyeleli kule mimandla.[3][7] Ngelixa kungekho lunyango luthile, i-paracetamol (acetaminophen) inganceda ngeempawu.[3] Ukulaliswa esibhedlele akuyo mfuneko ixhaphakileyo.[2]

Intsholongwane ebangela esi sifo yaqala ukubekelwa bucala ngo-1947.[8] Uqhambulo lokuqala ukubhalwa phakathi kwabantu lwenzeka ngo-2007 kwi-Federated States of Micronesia.[3] Template:Ukusukela ngo, esi sifo besisenzeka kwingingqi ezingamashumi amabini zaseMelika.[3] Sikaziwa kwakhona ngokwenzeka eAfrika, eAsiya, nakwiPasifikhi.[1] Ngenxa yoqhambuko olwaqala eBrazil ngo-2015, i-World Health Organization yakubhengeza oku njenge-Public Health Emergency of International Concern ngoFebruwari 2016.[9]

Imithombo tshintsha

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 "Zika virus" World Health Organization January 2016 retrieved 3 February 2016 
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 "Factsheet for health professionals" Zika virus infection European Centre for Disease Prevention and Control archived from the original on 19 April 2016 retrieved 22 December 2015 
  3. 3.00 3.01 3.02 3.03 3.04 3.05 3.06 3.07 3.08 3.09 3.10 Chen, Lin H.; Hamer, Davidson H. (2016) "Zika Virus: Rapid Spread in the Western Hemisphere" Annals of Internal Medicine ISSN 0003-4819 doi:10.7326/M16-0150 archived from the original on 2016-02-03 retrieved 2016-09-30 
  4. Musso, D.; Nilles, E.J.; Cao-Lormeau, V.-M. (2014) "Rapid spread of emerging Zika virus in the Pacific area" Clinical Microbiology and Infection 20 (10): O595–6 PMID 24909208 doi:10.1111/1469-0691.12707 
  5. 5.0 5.1 Oster, Alexandra M.; Russell, Kate; Stryker, Jo Ellen; Friedman, Allison; Kachur, Rachel E.; Petersen, Emily E.; Jamieson, Denise J.; Cohn, Amanda C. et al. (1 April 2016) "Update: Interim Guidance for Prevention of Sexual Transmission of Zika Virus — United States, 2016" MMWR. Morbidity and Mortality Weekly Report 65 (12): 323–325 PMID 27032078 doi:10.15585/mmwr.mm6512e3 
  6. Chan, Jasper F.W.; Choi, Garnet K.Y.; Yip, Cyril C.Y. et al. (2016) "Zika fever and congenital Zika syndrome: An unexpected emerging arboviral disease" Journal of Infection ISSN 0163-4453 PMID 26940504 doi:10.1016/j.jinf.2016.02.011 
  7. "Brazil warns against pregnancy due to spreading virus" CNN 24 December 2015 retrieved 24 December 2015 
  8. Olson, Ken E.; Haddow, Andrew D.; Schuh, Amy J. et al. (2012) "Genetic Characterization of Zika Virus Strains: Geographic Expansion of the Asian Lineage" PLoS Neglected Tropical Diseases 6 (2): e1477 ISSN 1935-2735 PMC 3289602 PMID 22389730 doi:10.1371/journal.pntd.0001477 
  9. "WHO Director-General summarizes the outcome of the Emergency Committee regarding clusters of microcephaly and Guillain-Barré syndrome" Media Centre World Health Organization 1 February 2016 retrieved 3 February 2016 

  Intsholongwane i-Zika