Ubudlelwane phakathi kwe-Iran ne-Israel

Ubudlelwane bamazwe amabini phakathi kwe-Iran kunye no-Israel bunokwahlulwa ngokwezigaba ezine eziphambili: ixesha lokuqala ukusuka kwi-1947 ukuya kwi-1953; eli xesha lilandelayo lobuhlobo ngexesha lolawulo lukaPahlavi ukusuka ku-1953 ukuya ku-1979; ixesha lokuba mandundu ukusuka kwi -Iranian Revolution ka-1979 ukuya ku-1990 kwaye ekugqibeleni ubutshaba obukhulayo ukususela ekupheleni kweMfazwe yeGulf (1991) ukuya phambili.

Ngowe-1947 i-Iran yayiphakathi kwamazwe ali-13 avotele ngokuchasene neSicwangciso soKwahlulahlulwa kwePalestine. Kwiminyaka emibini kamva wavakalisa ukuchasa kwakhe ukwamkelwa kukaSirayeli kwiZizwe Ezimanyeneyo; Ngaphandle koku, yaba lilizwe le-2 lamaSilamsi -uninzi ukuqaphela ukuba semthethweni ngokupheleleyo kwelizwe elitsha lamaYuda njengequmrhu elizimeleyo ngokukhawuleza emva kweTurkey. Ukulandela i-1953 coup d'état, xa uKumkani u-Mohammad Reza Pahlavi wasusa umxhasi we-statist u-Mohammad Mossadeq waza wafaka urhulumente ovulekileyo we-Western, ubudlelwane phakathi kwamazwe amabini bathatha utshintsho olubalulekileyo.

Emva kweRevolution yowe-1979 eyazisa uRuhollah Khomeini emandleni, njengoko kukhankanyiwe, i-Iran yawaqhawula ngokupheleleyo onke amaqhina ozakuzo kunye nezorhwebo nommelwane wayo, kangangokuba ubunkokeli bayo bobuSilamsi abangamaShiite babungasabuqondi ukuba semthethweni kukaSirayeli ukuba sisizwe sikarhulumente .

Inguqu ekhokelele kutshintsho olusuka “kuXolo olubandayo” ukuya kolona tshaba lushushu lwaqala ekuqaleni kweminyaka yoo-1990, kwakamsinya nje emva kokubhangiswa kweSoviet Union kunye nokoyiswa kuka -Al-Quwwat al-Barriyya al-ʿIrāqiyya ngexesha “loqhwithela lwe. entlango" ekhokelwa ngumongameli kaGeorge HW Bush, emva koko indima yamandla ommandla onxulumeneyo kuMbindi Mpuma yatshintshela kwicala le-Iran-Israel duo.

Olu ngquzulwano lwaya lusiba luqilima ukususela ngoko, ingakumbi xa urhulumente kaYitzhak Rabin wathabatha isikhundla esingqongqo ngakumbi ngokuphathelele lowo wayekhuphisana naye [1] . "Imfazwe yobuciko " yenyuka yaya kumanqanaba angazange abonwe ngaphambili ngexesha likamongameli we- Mahmud Ahmadinejad, owenza ngokuphindaphindiweyo iingxelo zoluntu ezivuthayo ngokumelene no-Israyeli (" sula kwimephu ").

  1. "Israel i. Relations With Iran" 15 dicembre 2007